Katılım Bankaları Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Katılım bankaları günümüzde pek çok kişi tarafından tercih ediliyor. Biraz geçmişe baktığımızda, bankacılık tarihinin ticaret sistemi ve altın sikkelerin olduğu dönemlere kadar uzandığını görüyoruz. Dünya genelinde farklı bankacılık sistemleri bulunsa da halen geleneksel bankacılık ve katılım bankacılığı yaygın bir şekilde kullanılıyor.
Katılım bankaları ile geleneksel bankalar arasında önemli bir fark bulunuyor. Geleneksel bankacılık sistemi borç ve faiz üzerine kurulu bir temelde çalışırken, katılım bankacılığı sistemi kâr ve zarar ortaklığı prensibine göre çalışıyor. Katılım bankacılığında herkes kâr-zarar ortaklığına dahil ediliyor.
Katılım bankaları nedir, katılım bankacılığı sistemi nasıl çalışır ve katılım bankaları hangileri gibi sorularınızın yanıtını bu makalede bulabilirsiniz. Ayrıca, en fazla şubesi olan katılım bankalarını görebileceğiniz bir karşılaştırma tablosu da makalemizde yer alıyor.
Katılım Bankaları Nedir?
Katılım bankaları, İslami kurallara göre çalışan ve faaliyetlerini bu kurallar çerçevesinde belirleyen finans kuruluşlarıdır. Katılım bankaları kâr-zarar ortaklığı ile çalışır, faiz yasaktır ve para ticari amaçlarla kullanılır. Çünkü İslam dini ticareti ve yapılan ticaretten elde edilen kârı helal kılar.
İslam dinine göre faiz haram kabul edildiğinden katılım bankalarının temeli tamamen kâr ve zararın paylaşılması üzerine kuruludur. Katılım bankalarının İslam’ı referans alarak dayandırdıkları bu standartların önemli bir kısmının, yüzlerce yıl önce de kullanıldığı düşünülüyor.
Katılım Bankaları Hangileri?
Çok sayıda geleneksel banka olması nedeniyle katılım bankaları hangileri merak ediliyor. Türkiye’de faaliyet gösteren altı katılım bankası bulunuyor. Bu bankalar toplamda 1176 şube ile ülke genelinde hizmet veriyor.
Kuveyt Türk, en fazla şubeye sahip olan katılım bankası olma özelliğini yıllardır sürdürüyor, bankanın ülke genelinde 428 şubesi bulunuyor. Kuveyt Türk’ü 310 şube ile hizmet veren Türkiye Finans izliyor. Bu iki katılım bankasını 230 şubeye sahip olan Albaraka Türk takip ediyor.
Türkiye’de faaliyet gösteren tüm katılım bankaları ve şube sayıları:
Katılım Bankası | Şube Sayısı |
Kuveyt Türk | 428 |
Türkiye Finans | 310 |
Albaraka Türk | 230 |
Vakıf Katılım | 104 |
Ziraat Katılım | 93 |
EmlakBank | 11 |
Katılım Bankalarının Ürün ve Hizmetleri Nelerdir?
Katılım bankaları tıpkı geleneksel bankalar gibi birçok ürün ve hizmet sunuyor. Geleneksel bankaların yaygın bir şekilde kullandıklarının aksine katılım bankalarında ürün ve hizmetler farklı isimlerle sunuluyor.
Varsayalım ki yeni bir ev satın almak için konut kredisi çekmeyi düşünüyorsunuz. Bu, katılım bankalarında konut kredisi olarak değil, konut finansmanı olarak ifade ediliyor. Aynı şekilde bir taşıt finansmanını da bu duruma örnek olarak gösterebiliriz.
Cari Hesaplar
Cari hesapların geleneksel bankalardaki karşılığı vadesiz mevduat hesaplarıdır. Cari hesaplar sayesinde tasarruflarınızı bir katılım bankasında tutabilir, banka hesabınızdan fatura ödemeleri yapabilir ya da para transfer işlemleri gerçekleştirebilirsiniz. Aynı şekilde cari hesabınıza bağlı banka kartı ile alışveriş yapmanız ya da ATM işlemleri yapmanız da mümkündür. Cari hesaplar Türk lirası, döviz ve altın cinsinden açılabilmektedir. Cari hesaplara kâr payı ödenmez.
Katılma Hesapları
Katılma hesapları kâr payı ödemesi alabileceğiniz hesaplardır. Geleneksel bankalarda faiz kazancı sağlayan vadeli mevduat hesaplarına benzerler. Faizsiz fon kullandırma yöntemleriyle elde edilen kâr ya da zarar, katılma payları doğrultusunda paylaştırılır. Katılma hesapları 1 ay, 3 ay, 6 ay, 1 yıl veya daha uzun vadeli olarak TL, döviz ve altın gibi kıymetli maden cinsinden açılabilir. Katılım bankaları kâr payı oranlarını görmek için buraya bakabilirsiniz.
Yatırım Ürünleri
Katılım bankalarının yatırım ürünleri genellikle spot döviz alım satım işlemleri ve katılım fonlarından oluşmaktadır. Katılım bankaları aracılığıyla yatırım yapmak istiyorsanız spot döviz alım satımı yapabilir ya da çeşitli katılım fonlarından pay alabilirsiniz.
Finansman Ürünleri
Katılım bankalarının finansman ürünlerini geleneksel bankalardaki kredi ürünlerine benzetebilirsiniz. Finansman ürünleri sayesinde belirli kâr payı oranlarıyla konut veya taşıt alabilir ya da diğer ihtiyaçlarınız için taleplerinizi gerçekleştirebilirsiniz.
Katılım Bankalarında Hesap Nasıl Açılır?
Katılım bankalarında banka hesabı açma süreci tıpkı geleneksel bankalarda olduğu gibi benzer bir şekilde gerçekleşir. Katılım bankalarından cari hesap veya katılma hesabı açabilirsiniz.
Katılım bankalarında hesap açmak için gerekenler:
- Hesap açılışı için başvuru formu
- Nüfus cüzdanı, sürücü belgesi veya pasaport fotokopisi
- Şube tarafından istenebilecek diğer belgeler
Hesap açılışı için başvuru formunu katılım bankaları şubelerinde bulabilirsiniz. Hesap açmak için nüfus cüzdanı, sürücü belgesi ya da pasaport fotokopisinden herhangi birini de yanınızda bulundurmanız gerekir.
Son olarak, sık karşılaşılan bir durum olmasa da şube tarafından istenebilecek farklı belgeleri de temin etmeniz gerekebilir. Özellikle finansman başvurusunda bulunmayı düşünüyorsanız çalışma durumunuzu gösterir bir gelir belgesi talepler arasında yer alacaktır.
Katılım Bankaları İslam’a Uygun mu?
Evet, eğer faaliyetler İslam dini tarafından tanımlanan kurallar ve düzenlemeler temelinde uygulanıyorsa, katılım bankalarının gerçekten İslam’a uygun olduğu söylenebilir.
Ek olarak, katılım bankalarının faizsiz bankacılık ilke ve standartlarına uygun olarak faaliyet göstermesi gerekir. Diğer yandan uygunluk durumları katılım bankalarının kendi içlerinde oluşturdukları danışma kurulları tarafından da düzenli bir şekilde denetlenir.