Kredi Geçmişi Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey
Kredi veya kredi kartı başvurusu yaptığınızda, kredi kartı limitinizi artırmak istediğinizde ya da kredili bir mevduat hesabı açmaya karar verdiğinizde bankalar tarafından dikkate alınacak ilk husus kredi geçmişiniz olacaktır.
Kredi geçmişi bir nevi finansal hayatınızın özeti niteliğindedir. İşte tam da bu nedenle bugün yaptığınız ve gelecekte yapacağınız kredili ürün (ihtiyaç kredisi, kredili mevduat hesabı, kredi kartı gibi) kullanımları açısından kredi geçmişi son derece önem arz etmektedir.
Kredi Geçmişi Nedir?
Kredi geçmişi, bir kişinin kredili ürün kullanımları, toplam borç yükü, kredi limiti ve ödeme zamanlamaları da dahil olmak üzere geçmişte kredilerini nasıl yönettiğinin bir kaydıdır.
Bankalar, bir kredi başvurusunu ya da kredi kartı limit artırım talebini onaylayıp onaylamama kararı almak için potansiyel bir müşterinin her daim kredi geçmişine bakar ve buna göre karar alırlar.
Türkiye’de pek yaygın olmasa da gelişmiş ülkelerin birçoğunda, işverenler ve ev sahipleri, iş adaylarını veya potansiyel kiracıları değerlendirmek için de kredi geçmişine bakmak isteyebilirler.
Kredi geçmişi açılış tarihi fark etmeksizin tüm aktif kredili ürünler ile son 5 yıl içerisinde kapanan tüm kredili ürün bilgi ve detaylarını kapsar. Öte yandan yasal takibe alınmamış fakat halihazırda bakiyesi kapanmamış kredili ürünler, 5 yıldan daha eski olsa dahi kredi geçmişi kapsamında yer alır.
Kredi Geçmişi Nasıl Oluşur?
Bir kredi geçmişi, kullandığınız kredili ürünlere dair ayrıntılı bir bakış sunar. Kredi Kayıt Bürosu, kredi geçmişinizi düzenli olarak izler ve isteğiniz üzerine veya kredili ürün başvuruları ya da taleplerinizi gözden geçirmesi gereken bankalar gibi diğer kuruluşlar için, kredi geçmişinizi kapsayan ayrıntılı kredi raporları hazırlar.
Kredi geçmişiniz, banka ve finans kuruluşları tarafından size karşı alınan yasal takipler, mahkeme kararları veya hacizler gibi olumsuz eylemlerin yanı sıra, mevcut borç, kredi limitleri ve kullanılan kredili ürünlerinin çeşitliliği gibi birçok ayrıntıyı da kapsar.
Bütün bunlarla birlikte, kredi geçmişinizde yer alan bahsettiğimiz bu bilgiler, kredi notunuzun hesaplaması için de kullanılır. Muhtemelen bildiğiniz ya da tahmin edebileceğiniz gibi, yüksek bir kredi notu daha iyi bir kredibiliteye yani kredi vermeye uygunluğa işaret eder.
Daha önce hiç kredili ürün kullanımı yapmadıysanız, muhtemelen bir kredi geçmişiniz olmayacak ve kredi notunuz hesaplanmamış olacaktır. Kredili ürün kullanımı yapmaya başladığınız takdirde de bir kredi geçmişiniz oluşacak ve kredi notunuz hesaplanacaktır.
Kredi Geçmişi Neden Önemlidir?
İyi bir kredi geçmişi, kredi almanızı, kredi kartı almanızı ya da en basitinden kredi kartı limitinizi yükseltmenizi kolaylaştırır. Kötü bir kredi geçmişi de kredi almanızı önleyebilir veya diğer benzer seçeneklerinizi önemli ölçüde azaltabilir.
Gecikmiş ödemelerle dolu bir tarihçeniz varsa veya yasal takibe alınmışsanız ya da idari/kanuni takibe düşmüşseniz, kredi almaktan kredi kartı limitinizi yükseltmeye kadar pek çok sorun yaşayabilirsiniz.
Olumsuz bilgilerin çoğu, kredi geçmişinizde beş yıl boyunca görünür. Bu açından ele alındığında kötü bir kredi geçmişinin tamamen düzeltmesi için uzun bir süre gerekebileceğini söyleyebiliriz. Bu da kredi geçmişinize dikkat etmenizin ne denli önemli olduğunu açıkça göstertiyor.
Kötü Bir Kredi Geçmişi Nasıl Düzeltilir?
Kredi notunuz, kredi geçmişinizin yansıması niteliğindendir. Kredi notu yükseltmek gibi faydalı hedefler belirleyerek kredi geçmişinizi olması gereken en doğru düzeleme sokabilirsiniz.
Kredi geçmişinizden 5 yıl boyunca olumsuz bilgileri silemeyecek olsanız da, gelecek yıllar için kredi geçmişinizi iyi seviyeye getirecek adımlar atabilirsiniz.
İşte kötü bir kredi geçmişini düzeltmek için bazı ipuçları:
- Gecikmedeki borçlarınızı ödeyin ve takibe alınan bakiyeleri kapatın.
- Borçlarınızı mutlaka zamanında ödeyin.
- Kredi geçmişinizi düzeltmeye devam etmek için birkaç aktif ve pozitif hesap bulundurun.
- Limit kullanım oranızı %10 ile %30 seviyesine düşürün.
Son olarak, herhangi bir kötü finansal işlemin kredi geçmişinize zarar verme potansiyeli olduğunu unutmayın. Kredili ürünlerinizi sorumlu bir şekilde kullanın ve kredi geçmişinizi yıl boyunca düzenli olarak takip etmeyi sürdürün.